روش‏شناسی تأویلی (هرمنوتیک) ملاصدرا

Authors

یحیی بوذری نژاد

استادیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران

abstract

هرمنوتیک دانشی است که از قدیم الایام مورد توجه اندیشمندان مختلف در تمدن های گوناگون بوده است. در جهان اسلام نیز همانند ملت های دیگر این دانش مورد توجه بوده است. اگرچه مسلمین کتاب مستقلی با این نام تالیف نکرده اند اما به طور خاص در تفاسیر مختلفی که برای قرآن به رشته ی تحریر درآمده است مباحث دانش هرمنوتیک را ذکر کرده اند. از جمله متفکران بزرگ اسلامی که به این مسئله پرداخته است ملاصدرا می باشد. او هرمنوتیک یا تاویل را رفتن از ظاهر به باطن متن یا ارجاع فروع به اصول یا به بیان قرآنی ارجاع متشابهات به محکمات می داند. ملاصدرا توجه صرف به ظاهر قرآن را فهم حقیقت قرآن نمی داند بلکه موول (هرمنوت) یا مفسر واقعی را کسی می داند که با حفظ معنای ظاهر به باطن، درک و مشاهده ی حقایق عقلانی و مثالی قرآن دست یابد. این مسئله به آن دلیل است که ملاصدرا همان طور که عالم هستی را موجود واحد ذومراتب می داند فهم و هرمنوتیک قرآن را هم مشکک و دارای مراتب می داند؛ به عبارتی ملاصدرا به صورت طولی فهم های مختلفی برای قرآن قائل است که فهم واقعی و حقیقی آیات قرآن را مختص به راسخین در علم که همان اولیا و واصلان به حق هستند می داند که از طهارت نفس برخوردار می باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تفاوت تأویلی آیة مبارکة نور از منظر ابن‌سینا و ملاصدرا

آیة مبارکة نور از جمله آیاتی است که اندیشمندان مختلف، از جمله ابن‌سینا و ملاصدرا، دست به تفسیر و تأویل آن زده‌اند. ابن‌سینا در تفسیر خود، با نگاه فلسفی صرف، تمثیل‌های موجود در آیة نور را به مراتب عقل نظری تأویل می‌برد. در مقابل، ملاصدرا با بهره‌گیری از مبنای اصالت وجود و تشکیک وجود سعی در تبیین نظامی برای نزول فیض و رحمت الهی دارد و تمثیل‌های آیة نور را با این نظام تطبیق می‌دهد. آنچه در تفسیر م...

full text

بررسی تطبیقی هرمنوتیک ملاصدرا و گادامر

هرمنوتیک فلسفی به معنای هستی شناسی فهم، بنیان های هستی شناختی فهم، ارکان و شرایط وجودی آن را مورد تأمل فلسفی قرار می دهد. گادامر یکی از نمایندگان این تفکر است که هرمنوتیک را از حوزه روش شناسی به عرصه هستی شناسی وارد کرد. پژوهش حاضر با عنوان بررسی تطبیقی هرمنوتیک ملاصدرا و گادامر معلوم کرده است بسیاری از ویژگی های هرمنوتیک گادامر از جمله چیستی فهم، هستی شناسی متن و مفسر، تعدد فهم و دخالت پیش فرض...

full text

روششناسی غزالی در روانشناسی دین

روانشناسی دین از جمله حوزه یها دینپژوهی است به که دنبال بررسی روانشناختی دین و دینداران است. این پژوهش با مطالعهی جریانات، رویکردها، روشها و ابزارهای موجود در روانشناسی دین در پی تطبیق نگرش امروزینِ روانشناسی دین با نگرش سنتی روانشناختی غزالی نسبت به دین و دینداران بود. شیوهی در ما این پژوهش مقایسه و تطبیق روششناسی غزالی با روششناسیهای موجود در روانشناسی بود. روشهای غزالی قابل تطبیق و مقایسه با ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات جامعه شناختی

جلد ۲۰، شماره ۲، صفحات ۱۱۱-۱۳۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023